W 2002 roku w ramach monitoringu środowiska przeprowadzono badania jakości wód w dwóch zbiornikach zaporowych: Solina na Sanie oraz Besko na rzece Wisłok. Prace badawcze wykonano w okresie wiosennym i letnim. Zakres oznaczeń analitycznych obejmował wskaźniki zanieczyszczeń, na podstawie których można ocenić obciążenie wód zbiorników materią organiczną i nieorganiczną, związkami biogennymi oraz określić wielkość produkcji pierwotnej.

Stanowiska do poboru próbek wody do badań wyznaczono w charakterystycznych punktach zbiorników, tj. w pobliżu zapory oraz w rejonie ujść cieków zasilających.

Z uwagi na brak rozporządzeń wykonawczych do przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne dotyczących klasyfikacji wód, sposobu prowadzenia monitoringu wód oraz sposobu interpretacji wyników, do oceny jakości wód zbiorników wykorzystano stosowane dotychczas normatywy zanieczyszczeń śródlądowych wód powierzchniowych, zawarte w rozporządzeniu Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 listopada 1991roku w sprawie klasyfikacji wód oraz warunków, jakim powinny odpowiadać ścieki wprowadzane do wód lub do ziemi (Dz. U. Nr 116, poz. 503).

Realizując przepisy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 października 2002r. w sprawie sposobu udostępniania informacji o środowisku (Dz. U. Nr 176, poz. 1453) w tabelach przedstawiono wyniki klasyfikacji jakości wód zbiorników objętych badaniami monitoringowymi w 2002 roku.

• zbiornik Solina na rzece San
• zbiornik Besko na rzece Wisłok

Zbiornik zaporowy Solina na rzece San położony jest w południowej części województwa podkarpackiego. Obszar zlewni zbiornika leży w Bieszczadach Zachodnich. Znaczna jej część objęta jest ochroną prawną z uwagi na duże walory przyrodnicze, krajobrazowe i unikalny charakter zbiorowisk leśnych. Obszary chronione to: Bieszczadzki Park Narodowy, dwa parki krajobrazowe: Ciśniańsko-Wetliński Park Krajobrazowy i Park Krajobrazowy Doliny Sanu oraz rezerwaty przyrody. Głównymi dopływami zbiornika Solina są rzeki San i Solinka.

Zbiornik o powierzchni 21,05 km2 gromadzi przy maksymalnym piętrzeniu 503,97 mln m3 wody i jest największym pod względem objętości zbiornikiem zaporowym w Polsce. Pojemność nominalna wynosi 474 mln m3, z czego 63% stanowi pojemność użyteczną.

Podstawowym zadaniem zbiornika jest gromadzenie wody dla celów energetycznych i przeciwpowodziowych oraz wyrównanie poziomu wody w Sanie poniżej zbiorników. Jest również źródłem zaopatrzenia w wodę pitną okolicznych miejscowości wczasowo-turystycznych, wsi oraz miasta Ustrzyki Dolne.

Korzystne parametry morfometryczno – hydrograficzne (m.in. duża głębokość średnia, wysoki stosunek objętości zbiornika do długości jego linii brzegowej) i duża powierzchnia zlewni całkowitej powodują, że zbiornik jest stosunkowo odporny na degradację.

Dla jakości wód zbiornika bardzo istotny jest sposób zagospodarowania i użytkowania przyległych do zbiornika terenów. Zlewnia posiada charakter górski, ponad 75% powierzchni zajmują lasy. Grunty orne stanowią o zaledwie ok. 4% powierzchni zlewni. Większe tereny (ok. 14%) zajmują łąki i pastwiska.Obszar zlewni jest słabo zaludniony, zamieszkuje go ok. 12 tys. osób. Zabudowa i zaludnienie koncentrują się głównie w dolinach rzek i ujściowych odcinków potoków. W zlewni bezpośredniej zbiornika brak jest zakładów przemysłowych. Aktualnie rolnicze wykorzystanie terenu jest niewielkie, znaczną część obszaru zlewni pokrywają lasy.

Dzięki atrakcyjnemu położeniu zbiornik stał się ośrodkiem rekreacji i sportów wodnych. W okresie letnim w Solinie i Polańczyku funkcjonują wyznaczone kąpieliska. Na obrzeżach zbiornika (głównie w rejonach miejscowości: Solina, Polańczyk, Chrewt, Zawóz) położone są ośrodki wypoczynkowe, campingi, pola namiotowe oraz związane z nimi obiekty usługowe. Obiekty te oraz spływy powierzchniowe ze zlewni bezpośredniej stanowią potencjalne zagrożenie dla stanu czystości wód w zbiorniku.

W ewidencji Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Rzeszowie Delegatury w Jaśle znajduje się 15 jednostek gospodarczych zlokalizowanych na obrzeżach zbiornika Solina, z czego 5 jednostek odprowadza ścieki bezpośrednio do wód zbiornika. Szacuje się, że w okresie letnim z punktowych źródeł w ciągu doby do zbiornika dopływa około 550 m3 ścieków oczyszczonych biologicznie.

Zbiornik zaporowy Besko położony jest w południowej części województwa podkarpackiego. Zlewnia zbiornika ma charakter górzysty. Obszar ten leży w obrębie dwóch mezoregionów: Pogórza Bukowskiego i Beskidu Niskiego. W całości położony jest na Obszarze Chronionego Krajobrazu Beskidu Niskiego, a południowa jego część znajduje się w granicach Jaśliskiego Parku Krajobrazowego, charakteryzującego się mnogością obszarów leśnych i wysokim stopniem naturalności środowiska przyrodniczego. Główną rzeką zasilającą zbiornik jest Wisłok, który dostarcza 80% z ogólnej ilości wód dopływających do zbiornika.

Zbiornik Besko jest obiektem wielozadaniowym,spełniającym jednocześnie następujące zadania:

• zapewnienie poboru wody dla Krosna, Rymanowa i Iwonicza,
• wyrównanie odpływu gwarantowanego poniżej zbiornika w celu zapewnienia wody dla potrzeb ujęcia wodociągowego w Iskrzyni oraz w dalszym biegu dla potrzeb Rzeszowa z ujęcia w Zwięczycy,
• ochrona przed powodzią doliny Wisłoka poniżej zapory,
• wykorzystanie wody do celów energetycznych w małych elektrowniach wodnych.

Zlewnia zasilająca zbiornik Besko ma charakter rolniczy i silnie rozwiniętą gospodarkę leśną, kompleksy leśne zajmują ponad 50% jej obszaru. Pozostała część to użytki rolne z przewagą łąk i pastwisk.Obszar charakteryzuje się niewielkim stopniem zurbanizowania (9 wsi) i zamieszkania (ok. 3 tys. osób).

W zlewni bezpośredniej brak jest punktowych źródeł zanieczyszczeń. Większość wsi nie jest skanalizowana, ścieki gromadzone są najczęściej w szambach. Zabudowa rekreacyjna zlewni jest nieliczna. Brak jest zakładów przemysłowych, funkcjonują natomiast zakłady gospodarki rolnej. Działalność ich koncentruje się głównie na hodowli bydła oraz na uprawie zbóż.